Over het nut van batterijen

We zijn in Veenhuizen. Het is een van de eerste keren dat we daar zijn. Onze begeleider neemt ons mee naar de groepsruimte waar de jongeren bezig zijn met de voorbereidingen van de lunch. Een aantal van hen zit lekker te chillen en wij schuiven ook aan. Al snel zitten we gezellig te kletsen (en ja dat kan prima in zo'n omgeving).
Het gaat zoals meestal over van alles en nog wat. We vragen aan de jongeren waar ze vandaan komen. Dat wisselt nogal. Het merendeel komt uit het Noorden, maar een aantal jongeren blijkt uit de Randstad te komen. Hoe ze dan hier terecht zijn gekomen, vragen we. De een is daar wat vager in dan de ander. Overplaatsing is soms een van de redenen, maar we begrijpen ook dat het voor sommige jongeren veiliger en rustiger is om uit hun normale omgeving te zijn. 
Dat geeft ons een beeld van hoezeer jongeren 'vastgezet' zijn in hun leven. Eigenlijk zaten ze al gevangen voordat ze in deze gevangenis-omgeving terechtkwamen. Gevangen in verslaving. In geweld. In slechte of geen opvoeding. In niet gezien en niet gehoord worden. En dat zijn dan verklaringen voor de redenen waarom ze hier terechtkomen, maar natuurlijk geen excuses. De kunst blijft steeds weer om verder te kijken dan het soms lastige gedrag. Verder kijken dan wat ze geflikt hebben. Dus je oordeel aan de kant zetten en open en nieuwsgierig blijven. En ondertussen ook alert.
Zoals altijd heeft Jaap zijn tas met fotografie-spullen bij zich. Daar zit ook altijd een aantal reserve-accu's bij voor zijn camera en flitser(s). Terwijl we zo gezellig zitten te keuvelen, ziet Jaap de hand van een van de jongeren heel langzaam in zijn tas verdwijnen. Geluidloos. Wanneer de hand weer uit de tas is, zit daar een accu in. Handig, want met een accu of batterij en een ijzerdraadje, kun je vuur maken. En dat opent een scala van mogelijkheden. Dat weten wij ook.
Hoe ga je om met zoiets? Jaap kiest voor de zachte maar toch o zo duidelijke aanpak. Hij kijkt de jongere aan, glimlacht en steekt zijn geopende hand uit. De jongere moet ook lachen en legt zonder protest de accu in de hand van Jaap. 'Kon het proberen' zegt hij. 'Ja, antwoordt Jaap, je kon het proberen.' De hele groep zit te schudden van het lachen. Probleem opgelost en een mooie basis voor onze samenwerking gelegd.