Het is een schatting, dat aantal van 500. Maar wel een realistische schatting. Zoveel leerlingen van IMCWeekendschool hebben onze lessen reclame maken voor jezelf in de afgelopen twintig jaar gevolgd. Zij hebben veel geleerd in de lessen, maar wij minstens zoveel van hen. Het belangrijkste centrale thema: nieuwsgierigheid. Van hen naar ons en andersom. 
IMCWeekendschool zorgt dat jongeren uit de armste wijken in Nederland les krijgen door professionals uit de wereld van kunst, cultuur en wetenschap. Die professionals - die bijna allemaal geen ervaring hebben met lesgeven - nemen de leerlingen mee in hun wereld. De wereld van architect. Van de filmregisseur. Van de hartchirurg. De patholoog-anatoom. De advocaat, openbaar aanklager en de rechter. Van de sterrenkundige en de verloskundige. Enzovoorts, enzoorts.
Al die gastdocenten geven op één of meer zondagen vrijwillig les op een van de weekendscholen. Die vind je in een aantal grote steden: Amsterdam (3 locaties), Rotterdam (2 locaties), Den Haag, Utrecht, Nijmegen, Tilburg, Groningen. We geven vanuit stichting Reclame Maken Voor Jezelf al zo'n twintig jaar les aan jongeren in het derde jaar. Het langst in Amsterdam-Noord en sinds een paar jaar ook in Rotterdam-Delfshaven en in Groningen. 
De lessen op IMCWeekendschool monden elk jaar en voor elk van de drie locaties uit in een expositie. Meestal valt die precies samen met de uitreiking van het weekendschool-diploma. Zo krijgen ouders, broers, zussen, familie, vrienden en belangstellenden hele andere kanten van de leerlingen te zien. Hun beeld van de toekomst bijvoorbeeld. Of wat ze belangrijk vinden in de samenleving. Hoe ze denken over waarden en talent. Of hoe ze zichzelf zien over tien of vijftien jaar. Prachtig, ontroerend, raak, indrukwekkend, hartverwarmend. Zulke reacties horen we vaak als bezoekers de geëxposeerde posters zien. Bij de jongeren zelf zien we een mix van gêne en trots en alle andere emoties die bij zichtbaarheid horen.
Allemaal hebben ze tijdens de lessen een tekst, een gedicht of een rap geschreven. Allemaal zijn ze ook geportretteerd. Voor de meeste jongeren zat daar ook iets in van jezelf overwinnen. De hobbels nemen. Voor de camera staan en jezelf laten zien. Echt. Zoals je bent. En dat vervolgens met een uniek gedicht nog eens onderstrepen. Je zou erbij moeten zijn. Want de ontstaansproces is zo ongeveer het mooiste om te zien. De worstelingen soms en toch weet iedereen uiteindelijk iets heel moois op papier te krijgen. Het is elke keer weer heel bijzonder om daar niet alleen de aanstichter, maar ook de getuige van te mogen zijn.

We scrollen een jaar of twee verder. Inmiddels hebben we aardig wat ervaring opgedaan met het werken met jongeren. Niet alleen in de jeugdinrichting maar ook op IMCWeekendschool. We zien steeds als we de posters komen uitreiken, wat dat met de jongeren doet. Wat het voor ze betekent om zichzelf zo te zien in combinatie met het gedicht dat ze hebben geschreven. Voor ons is dat elke keer weer een moment dat we ons vereerd voelen dat we dit op gang mogen brengen bij deze jongeren. Het gevoel van trots. Van gezien worden. Van gehoord zijn. En vooral van jezelf mogen zijn. Met jouw dromen, wensen, vragen, twijfels, spijt, trots, verdriet, woede en humor - ja dat ook. Ik voel me nederig dat ik daarvan deelgenoot mag zijn. Die blik in wat hen ten diepste raakt, bezighoudt. 
Ik zeg wel eens: er is niemand van wie ik zoveel heb geleerd als van de jongeren in die justitiële jeugdinrichtingen. Die prikken namelijk feilloos door onechtheid heen. Ze voelen als geen ander aan of je daar echt wilt zijn en ook echt met hen aan de slag wilt. Gewoon, omdat je die keuze hebt gemaakt. Als je niet van de straat bent, moet je ook niet doen alsof je dat wel bent. Ik ben bepaald niet van de straat, dus wordt altijd extra uitgetest. Jaap Stahlie, de fotograaf (ik tik nogal eens fotograa-g- en dat past ook heel goed bij hem) met wie veel lessen geef, is wat meer van de straat. Opgegroeid in Amsterdam-Noord (en niet in een klein dorp in Friesland zoals ik) en, zoals hij zelf geregeld zegt: 'Het was voor mij wel goed geweest als er in mijn jeugd ook een weekendschool was geweest'. Jaap voelt de jongeren beter aan dan ik. 
Onze dochters zijn geweldige spiegels voor mij geweest (en soms nog nu ze in de dertig zijn), maar deze jongeren produceren vaak een nog veel scherper en rauwer (zelf)beeld. Ze dwingen me zonder het zelf te weten om steeds opnieuw te kijken en te beoordelen hoe ik het aanpak. De lessen, de interactie met hen en met hun begeleiders, de momenten dat het spannend is en zeker ook de momenten van ontspanning. Het is een avontuur.
Het moment suprème is de eindontmoeting. Dan reiken we de poster aan elke deelnemer persoonlijk uit. Wie wil mag haar of zijn poster ook aan de rest van de groep laten zien. De onthulling van de poster gaat elke keer weer gepaard met een mengeling van gêne, verbazing, trots, gegiechel en een sensatie van overwinning. Zelfoverwinning wel te verstaan. Sommige jongeren paraderen triomfantelijk de zaal of klas rond met hun poster. Anderen rollen de poster snel weer op een stoppen die terug in de koker. En heel soms vraag een enkeling of wij onze handtekening op de poster willen zetten. Zijn wij ook trots.

De laatste dag van de eerste serie lessen in de jeugdinsteling is begonnen. Ik heb drie vormgevers uitgenodigd en die zitten met hun laptop klaar in het horecalokaal. Ze gaan samen met de jongere diens poster vormgeven. Allemaal hebben ze wat extra illustratiemateriaal in hun laptop opgeslagen. Ze kunnen namelijk niet online in de instelling vanwege allerlei veiligheidsprotocollen en -afspraken.
In het lokaal ernaast zitten de jongeren te wachten tot de aan de beurt zijn. We zitten gezellig te kletsen over van alles en nog wat. Eén jongere die niet mee wilde doen aan de lessen, maar wel erbij wilde blijven heeft hot hoogste woord. Ik heb met hem afgesproken dat hij erbij mag blijven, mits hij niet de andere lastigvalt of afleidt. En hij houdt zich aan zijn afspraak. Het blijkt dat het een rasverteller is die ook graag zijn verhalen met anderen deelt. Er wordt hard gelachen die dag.
Ik loop geregeld even het horeca-lokaal in om te kijken hoe het gaat. De vormgevers werken nauw samen met de jongeren en zijn duidelijk over mogelijkheden en onmogelijkheden. Dat levert soms even wat gesputter op, maar over het algemeen is de sfeer goed. De jongeren vinden het sowieso mega-interessant om te zien hoe 'hun' vormgever hun poster vormgeeft.
Dat is het beurt aan de groep met de jongere die me eerst nogal dwars zat en het daarna voor me opnam. Als ik na een paar minuten het lokaal in loop zie ik dat hij een bezem in zijn handen heeft. Hij staat schuin achter een van de vormgevers en probeert met de steel het slot van een kast te krijgen. Hmm. Wat te doen? Dat is natuurlijk onacceptabel gedrag. Bovendien zit de vormgever met een andere jongere te werken en ze hebben duidelijk last van het gebeuk. Tegelijkertijd weet ik dat de begeleider net op dat moment even ergens anders is. Dat mag eigenlijk niet, maar blijkbaar moet het even. Dus de vormgevers en ik zijn alleen met de groep jongeren. 
Ik besluit om het risico dan maar te nemen en spreek de jongere direct en nogal streng aan. Hij kijkt me even aan, zegt niets, geeft me de bezem en loopt naar het ander lokaal. Pff, goed afgelopen. Klaarblijkelijk heb ik de juiste toon voor hem te pakken gehad. De rest van de dag verloopt zonder noemenswaardige problemen. Voor de vormgevers is het een bijzondere en indrukwekkende ervaring. Voor de jongeren ook, horen we later. Over een paar weken zijn de posters klaar en komen we ze  brengen, zo spreken we af. 

We gaan dus onze workshop in de justitiële jeugdinstelling geven. Het voelt aan de ene kant als een overwinning. Dit is waarvoor ik Reclame maken voor jezelf heb bedacht. Dit zijn de jongeren met wie ik wil gaan samenwerken. Dit is ook de plek waar de teksten, de poëzie waarop ik me richt, moet gaan ontstaan. En dat gaat niet een twee drie.
Met mijn beamertje onder de arm stap ik de ruimte binnen waar de jongeren al zijn. Ik vertel aan de hand van mijn presentatie over poëzie, over beeld, over kernwaarden en over schrijven vanuit jezelf. De pedagogisch medewerkers die de groep begeleiden zijn er ook bij. Jammer genoeg doen ze niet mee (dat wordt later anders). 
Uiteraard proberen de jongeren mij uit. Op allerlei manieren word ik getest en dat maakt het niet echt makkelijk. Ik ben dit type gedrag niet gewend, dus probeer me eruit te redden door wat meer over mezelf te vertellen. Over waar ik dan vandaan kom, wat ik allemaal gedaan heb en waarom ik graag met hen wil samenwerken. Ik merk dat sommige jongeren wat meer geïnteresseerd raken. Anderen totaal niet. Maar op gezag van de pedagogisch medewerker keert de rust steeds weer even terug.
Eén jongere met name maakt het me lastig. Elke keer als de begeleider even niet kijkt, luistert of met zijn aandacht ergens anders is, fluistert hij: 'Heb je een aansteker voor me?' Na de derde keer maak ik hem duidelijk dat wanneer ik zoiets zou doen, het hele project nooit meer zal plaatsvinden in de instelling. Hij is niet onder de indruk.
Tijdens de tweede les begint de hele groep vervelend te doen. Ze hebben er duidelijk geen zin in. Ik heb geen idee hoe het komt. Misschien is er eerder iets voorgevallen. Zijn hun kamers (het zijn weliswaar cellen, maar ze worden kamers genoemd) die ochtend doorzocht op verboden spullen? Is er strijd binnen de groep? Een conflict met de begeleiding? Ik heb werkelijk geen idee, maar het wordt steeds erger. Op een gegeven ben ik er ook klaar mee. Dus ik zeg tegen de groep: 'Ik heb de indruk dat jullie geen zin meer hebben. Prima, maar dan stoppen we nu en gaan jullie terug naar jullie kamers.' 
Op dat moment gebeurt er iets dat me totaal verrast. De jongen van de aansteker neemt het voor me op. Hij zegt: 'Jongens, deze man komt hier om met ons samen te werken. Als we hem nu naar huis sturen, verdient hij niks. Dus kom op.' En dat werkt. Even. Want na een rustige tien minuten, wordt het weer een zootje. Dus ik besluit om de groep weg te sturen. Maar tegelijkertijd nodig ik ze uit voor de dag daarna. Dan is het namelijk de laatste workshop en dan gaan ze samen met een aantal vormgevers hun posters maken. (de jongeman op de foto is geen deelnemer)